Kancelaria Radców Prawnych Górski&Szetela

I. Co może być wkładem w spółce z o.o.?

Jak stanowi z art. 14 § 1 Kodeksu Spółek Handlowych (zwanego dalej: k.s.h.), przedmiotem wkładu niepieniężnego do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie może być prawo niezbywalne lub świadczenie pracy bądź usług. Wynika to z konstrukcji spółki z o.o. jako spółki kapitałowej, w której istotną rolę odgrywa majątek spółki. Chodzi zatem o to, żeby wkłady na kapitał zakładowy, tworzące tenże majątek, miały namacalny i wymierny charakter. Wkłady podzielić można na wkłady pieniężne, czyli gotówkę lub środki zgromadzone na rachunku bankowym oraz wkłady niepieniężne, inaczej nazywane aportem, do których należą m.in. nieruchomości, ruchomości oraz różnego rodzaju prawa, w tym także autorskie prawa majątkowe do programu komputerowego. Powyższe oznacza, że twórcy kodu źródłowego, który przedstawia możliwą do oceny wartość, mogą wnieść do spółki z o.o. majątkowe prawa do tego programu zamiast lub obok wkładu gotówkowego.

II. Majątkowe prawa autorskie do programu komputerowego jako aport w spółce z o.o.

Twórcy oprogramowania komputerowego przysługują dwa rodzaje związanych z nim praw – prawa osobiste i prawa majątkowe. Prawa osobiste chronią wieź twórcy z wytworzonym przez niego utworem – w tym wypadku programem komputerowym i są to np. prawo autorstwa. Są to prawa nieograniczone czasowo i niezbywalne i jako takie nie mogą stanowić wkładu do spółki z o.o., zgodnie z przywołanym wyżej art. 14 § 1 k.s.h. Obok autorskich praw osobistych twórcy przysługują także autorskie prawa majątkowe. Prawa te pozwalają twórcy korzystać i rozporządzać stworzonym przez niego oprogramowaniem na wszystkich polach eksploatacji (płaszczyznach, na których wykorzystywany jest program komputerowy). Prawa te są ograniczone czasowo, są jednak zbywalne i podlegają dziedziczeniu dzięki czemu mogą stanowić przedmiot aportu do spółki z o.o.

 III. Sposób wniesienia do spółki aportu w postaci autorskich praw majątkowych.

Wkłady na pokrycie kapitału zakładowego wnoszone są przez wspólników wraz z powstaniem spółki z o.o. albo wówczas, gdy kapitał spółki powiększa się wskutek przystąpienia do niej nowego wspólnika. Przedmiot aportu zostanie zatem określony odpowiednio w umowie nowo zawiązywanej spółki albo w protokole z uchwałami wprowadzającymi zmiany w treści umowy spółki. W tym miejscu należy zwrócić uwagę na treść art. 158 § 11 k.s.h., który stanowi, że w przypadku spółki, której umowę zawarto przy wykorzystaniu wzorca umowy na pokrycie kapitału zakładowego wnosi się wyłącznie wkłady pieniężne – a zatem w spółce s24 autorskie prawa majątkowe do programu komputerowego nie mogą stanowić przedmiotu aportu.

Zgodnie z art. 158 k.s.h. jeżeli wkładem do spółki w celu pokrycia udziału ma być w całości albo w części wkład niepieniężny (aport), umowa spółki powinna szczegółowo określać:

• przedmiot tego wkładu,
• osobę wspólnika wnoszącego aport,
• liczbę i wartość nominalną objętych w zamian udziałów.

Obowiązek określenia przedmiotu umowy nie oznacza, że w treści umowy spółki wspólnicy powinni wpisać kod źródłowy oprogramowania. Co więcej, w wielu przypadkach byłoby to niepożądane z punktu widzenia biznesowego z uwagi na to, że akta rejestrowe spółki z o.o. są jawne, co oznacza, że dostęp do nich ma każdy zainteresowany, także konkurencja. Jak wskazują komentatorzy „określenie aportu w umowie spółki powinno być na tyle wyczerpujące oraz konkretne ("szczegółowe"), aby umożliwić wierzycielom i zainteresowanym osobom trzecim wyrobienie sobie poglądu, co do podstaw kapitałowych spółki z o.o.” (Z. Jara (red.), Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Wyd. 3, Warszawa 2020). W postanowieniu umownym określającym przedmiot aportu wskazać należy zatem możliwie precyzyjnie nazwę oprogramowania, jego wersję oraz formę w jakiej oprogramowanie to wnoszone jest to spółki. Niezależnie od regulacji wynikających z Kodeksu spółek handlowych, określając wkład niepieniężny, należy mieć na uwadze także wymogi wynikające z ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz.U.2019.1231), dalej: „pr. aut.”. W świetle art. 41 ust. 2 tejże ustawy umowa o przeniesienie praw autorskich lub umowa o korzystanie z utworu obejmuje pola eksploatacji wyraźnie w niej wymienione. Oznacza to, że w umowie spółki należy określić także płaszczyzny, na których spółka będzie mogła oprogramowanie eksploatować. W tym zakresie pomocny może okazać się artykuł 50 pr. aut, w którym wymieniono przykładowe pola eksploatacji. Problematyczną kwestię związaną z aportem stanowić może określenie wyceny praw autorskich wnoszonych do spółki, która to wycena ma wpływ na określenie liczby udziałów obejmowanych za aport. Jest to nieco prostsze, jeśli wspólnicy spółki z o.o. posiadają wiedzę z zakresu IT i są w stanie realnie ocenić czy wartość aportu zadeklarowana przez wnoszącego go wspólnika jest wartością obiektywnie prawidłową. Należy pamiętać, że zgodnie z art. 14 § 2 k.s.h. dla ustalenia wyceny aportu miarodajna jest wartość zbywcza tego wkładu, a więc kwota, która twórca mógłby pozyskać z komercjalizacji oprogramowania. Na uwadze należy mieć także regulację art. 175 k.s.h., zgodnie z którym w przypadku, gdy wartość wkładu niepieniężnego została znacznie zawyżona, wspólnik, który go wniósł oraz członkowie zarządu, którzy o tym wiedzieli i pomimo tego zgłosili spółkę do rejestru, zobowiązani są solidarnie wyrównać spółce brakującą wartość. Wobec powyższego, w przypadku wątpliwości w ustaleniu wartości wnoszonego wkładu, konieczne może okazać się skorzystanie z pomocy eksperta, który dokona profesjonalnej wyceny wartości aportu.

Cytowany wyżej przepis art. 158 § 1 k.s.h. wymaga także wskazania danych wspólnika wnoszącego do spółki wkład w postaci oprogramowania oraz liczbę i wartość udziałów obejmowanych za aport. Pamiętać należy, że wartość obejmowanych udziałów nie musi odpowiadać wartości wnoszonego aportu – udziały mogą być obejmowane po cenie wyższej od wartości nominalnej, ale nigdy niższej. Nadwyżka przekazywana jest wówczas na kapitał zapasowy.

IV.Termin wniesienia aportu do spółki z o.o.

Wniesienie wkładu do spółki wymaga udostępnienia aportu spółce, czyli czynności technicznej polegającej na wydaniu spółce oprogramowania komputerowego w zmaterializowanej formie – pliku z zapisanym kodem źródłowym, dokumentacji w formie papierowej. Zgodnie z art. 163 § 2 k.s.h.  kapitał zakładowy spółki musi zostać w całości pokryty przed jej zarejestrowaniem. Fakt ten potwierdza Zarząd spółki z o.o. składając wraz z wnioskiem o rejestrację spółki oświadczenie o wniesieniu przez wspólników wkładów na kapitał zakładowy.

 V.Kwestie podatkowe związane z aportem w postaci prawa do programu komputerowego.

Od września 2017 r. obowiązują nowe regulacje dotyczące wkładów aportowych na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych. Artykuł 17 ust. 1 pkt. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 r. (dalej: ust. o PIT) stanowi, że wniesienie wkładu niepieniężnego do spółki z o.o. powoduje powstanie po stronie wnoszącego ten wkład wspólnika przychodu równego wartość rynkowej wnoszonego wkładu, a nie jak na gruncie uprzednio obowiązujących przepisów – w wysokości nominalnej udziałów wnoszonych za ten wkład.  Jednakże, jeżeli przedmiotem wkładu niepieniężnego jest „komercjalizowana własność intelektualna wniesiona przez podmiot komercjalizujący” przychód nie jest ustalany. Zgodnie z art. 5a pkt. 34 ust. o PIT za komercjalizowaną własność intelektualna rozumie się m.in. autorskie prawo do programu komputerowego, zaś podmiotem komercjalizującym, w świetle art. 5a ust. 35 ust. o PIT, jest twórca uprawniony do autorskich praw do programu komputerowego. Tym samym do przychodów twórcy wnoszącego do spółki aport w postaci oprogramowania komputerowego nie zalicza się wartości tego wnoszonego wkładu w spółce kapitałowej, określonej w umowie spółki.

 Podsumowanie:

• wkładem do spółki z o.o. mogą być autorskie prawa majątkowe do programu komputerowego;
• aport w postaci oprogramowania komputerowego musi zostać precyzyjnie określony w umowie spółki;
• autorskie prawa majątkowe do programu komputerowego stanowiące wkład, wniesione muszą zostać do spółki przed jej zarejestrowaniem;

W przypadku, gdyby byli Państwo zainteresowani uzyskaniem porady prawnej związanej z tym tematem; z uzwględnieniem konkretnego stanu faktycznego, zachęcamy Państwa do kontaktu z naszą kancelarią.