18/02/2021
Nowa ustawa prawo zamówień publicznych.
I. Zasada efektywności.
Ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie do katalogu zasad charakteryzujących prawo zamówień publicznych tzw. zasadę efektywności. Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt. 2 p.z.p. zamawiający zobowiązany jest udzielić zamówienia w sposób zapewniający zarówno najlepszą jakość przedmiotu zamówienia w stosunku do środków, które zamawiający może przeznaczyć na jego realizację, jak i najlepszy stosunek nakładów do efektów społecznych, środowiskowych i gospodarczych. Zasada będzie obowiązywać podczas podejmowania wszystkich czynności przez zamawiającego w toku przygotowania oraz przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, a także realizacji zamówienia.
II. Brak uregulowania zamówień bagatelnych.
W regulacji nowej ustawy uchylono wprowadzone pierwotnie art. 2 ust. 2 oraz art. 268 dotychczasowej ustawy prawo zamówień publicznych, dotyczące tzw. zamówień bagatelnych, czyli zamówień, których wartość bez podatku od towarów i usług jest mniejsza niż 130 tys. zł, lecz nie mniejsza niż 50 tys. zł. Dotychczas zamówienia takie podlegały sformalizowanej procedurom m.in. w zakresie ogłoszenia szczegółowych informacji dotyczących zamówienia w Biuletynie Zamówień Publicznych. W aktualnym stanie prawnym zmówienia bagatelne wyłączone zostały spod regulacji prawa zamówień publicznych.
III. Elektronizacja zamówień publicznych.
Novum przewidzianym w ustawie prawo zamówień publicznych jest elektronizacja postępowań poniżej progów unijnych. Zgodnie z art. 61 ust. 1 p.z.p. komunikacja w postępowaniu o udzielenie zamówienia i w konkursie, w tym składanie ofert, wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub konkursie, wymiana informacji oraz przekazywanie dokumentów lub oświadczeń między zamawiającym a wykonawcą, z uwzględnieniem wyjątków określonych w ustawie, odbywa się przy użyciu środków komunikacji elektronicznej. Jak stanowi art. 63 ust. 2 p.z.p. w postępowaniu o udzielenie zamówienia lub konkursie o wartości mniejszej niż progi unijne ofertę, wniosek o dopuszczenie do udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia lub w konkursie, oświadczenie o niepodleganiu wykluczeniu i spełnianiu warunków udziału w postępowaniu składa się, pod rygorem nieważności, w formie elektronicznej lub w postaci elektronicznej opatrzonej podpisem zaufanym lub podpisem osobistym. W przypadku zamówień powyżej progów unijnych, komunikacja odbywa się pod rygorem nieważności jedynie w formie elektronicznej czyli z wykorzystaniem kwalifikowanego podpisu elektronicznego, zgodnie z art. 62 ust. 1 p.z.p. W artykule 65 p.z.p. ustawodawca przewidział także możliwość odstąpienia od wymogu użycia środków komunikacji elektronicznej, np. w przypadku jeżeli użycie środków komunikacji elektronicznej wymagałoby pozyskania przez zamawiającego specjalistycznego sprzętu biurowego.
IV. Tryb podstawy w zamówieniach publicznych.
Na gruncie obecnie obowiązującej ustawy zmodyfikowano tryby udzielania zamówień publicznych w postępowaniach poniżej progów unijnych przewidując w dziale III rozdziale czwartym ustawy cztery tryby postępowania tzw. tryb podstawowy, partnerstwo innowacyjne, negocjacje bez ogłoszenia oraz zamówienie z wolnej ręki.
Zgodnie z art. 275 p.z.p. tryb podstawowy dzieli się z kolei na kolejne trzy warianty:
a) Postępowanie bez negocjacji - stanowiące odpowiednik przetargu nieograniczonego, który będzie miał zastosowanie wówczas gdy zamawiający zdefiniował przedmiot i warunki zamówienia w ogłoszeniu o zamówienie i nie ma potrzeby prowadzenia negocjacji dotyczących zamówienia;
b) Postępowanie z możliwością negocjacji – stosowane w sytuacji, kiedy zamawiający nie będzie w stanie określić wszystkich warunków zamówienia w specyfikacji warunków zamówienia na etapie ogłoszenia o zamówieniu, Ich doprecyzowanie następuje w wyniku fakultatywnych negocjacji ofert złożonych przez wykonawców. Zamawiający może ograniczyć liczbę wykonawców zaproszonych do negocjacji, jednakże liczba ta nie może być mniejsza niż trzech wykonawców. W tym wariancie trybu podstawowego nie jest możliwa negocjacja kryteriów ocen i ich wagi. Negocjacje nie mogą prowadzić także do zmiany treści specyfikacji warunków zamówienia.
c) Postępowanie z obligatoryjnymi negocjacjami ofert – mające zastosowanie wówczas, gdy przed ogłoszeniem zamówienia zamawiający nie będzie w stanie określić precyzyjnie przedmiotu postępowania ani warunków udzielenia zamówienia. W takim wypadku zamiast SIWZ zamawiający sporządza opis potrzeb i wymagań, które precyzują się w toku negocjacji z wykonawcami i wówczas dopiero zamawiający przygotowuje specyfikację warunków zamówienia. Następnie zamawiający zaprasza wykonawców, których oferty nie zostały odrzucone i który brali udział w negocjacjach do składania ofert ostatecznych. W tym wariancie przedmiotem negocjacji są co do zasady wszystkie elementy zamówienia, w tym także waga kryterium oceny ofert. Także w tym wariancie zamawiający może ograniczyć liczbę wykonawców zaproszonych do negocjacji, nie mniej jednak niż do trzech wykonawców
V. Umowy na czas oznaczony.
Jak stanowi art. 434 p.z.p. umowy dotyczące zamówień publicznych zawierane są na czas oznaczony. Ustawodawca nie wskazuje jednak maksymalnego czasu trwania umowy, inaczej niż w dotychczasowych przepisach, które przewidywały zawieranie umów na czas nie dłuższy niż 4 lata. Dodatkowo w przypadku umów, których, przedmiotem są świadczenia powtarzające się lub ciągłe, mogą one zostać zawarte na okres dłuższy niż 4 lata, jeżeli wykonanie zamówienia w dłuższym okresie spowoduje oszczędności kosztów realizacji zamówienia w stosunku do okresu czteroletniego lub jest to uzasadnione zdolnościami płatniczymi zamawiającego lub zakresem planowanych nakładów oraz okresem niezbędnym do ich spłaty.
VI. Waloryzacja wynagrodzenia w umowach o roboty budowlane.
Artykuł 439 p.z.p. przewiduje możliwość zmiany wynagrodzenia należnego wykonawcy w umowie, której przedmiotem są roboty budowlane lub usługi i zawartej na okres dłuższy niż 12 miesięcy, w sytuacji zmiany materiałów lub kosztów związanych z realizacją zamówienia. W tym celu w umowie dotyczącej zamówienia publicznego określa się m.in. poziom zmiany ceny materiałów lub kosztów uprawniający strony umowy do żądania zmiany wynagrodzenia, początkowy termin ustalenia zmiany wynagrodzenia, sposób ustalania zmiany wynagrodzenia, sposób określania wpływu zmiany ceny materiałów na koszt wykonania zamówienia oraz maksymalną wysokość zmiany wynagrodzenia wykonawcy.
Powyżej przedstawione zostały jedynie niektóre ze zmian wprowadzonych nową ustawą prawo zamówień publicznych. Z regulacją tą, uznawaną za dopasowaną do aktualnych warunków rynkowych, duże nadzieje wiążą zarówno przedsiębiorcy biorący udział w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego, jak i sami zamawiający.
W przypadku, gdyby mieli Państwo pytania związane z postępowaniami, w których są Państwo stroną lub zamierzają wziąć udział, zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią.