Kancelaria Radców Prawnych Górski&Szetela

I. Projekt ustawy o udzielaniu pomocy publicznej w celu ratowania lub restrukturyzacji przedsiębiorców jako element programu Polityki Nowej Szansy.

Z pewnością prace nad przygotowaniem projektu zintensyfikowała pandemia COVID-19, w szczególności konieczność przeciwdziałania jej negatywnym skutkom, niemniej sam projekt stanowi przejaw realizacji rządowego programu „Polityka Nowej Szansy”, przyjętego uchwałą Rady Ministrów z dnia 22 lipca 2014 r. Program ten obejmuje katalog instrumentów wsparcia, których zadaniem jest umożliwienie przedsiębiorcom znajdującym się w trudnej sytuacji ekonomicznej kontynuowania ich działalności gospodarczej w tych przypadkach, w których jest to zgodne z racjonalnym gospodarowaniem. Projekt ustawy jest swoistym uzupełnieniem ustawy z dnia 15 maja 2015 r.  - Prawo restrukturyzacyjne (Dz.U. z 2020 r. poz. 814) o instrumenty dające możliwość pozyskania realnego wsparcia finansowego niezbędnego do przeprowadzenia procedury restrukturyzacyjnej.

II. Kto może ubiegać się o udzielenie pomocy finansowej ?

Jak stanowi art. 4 projektu ustawy, o udzielenie pomocy finansowej będzie mógł ubiegać się przedsiębiorca, jeżeli pomoc ta zapobiega i prowadzi do ograniczenia trudności społecznych lub przezwyciężenia niedoskonałości rynku, w przypadku gdy bez jej udzielenia cel ten nie zostałby osiągnięty lub zostałby osiągnięty w mniejszym zakresie. Zgodnie z art. 5 projektu ustawy, pomoc będzie mogła zostać udzielona przedsiębiorcy znajdującemu się w trudnej sytuacji ekonomicznej, który nie otrzymał tej pomocy albo od dnia jej otrzymania upłynęło co najmniej dziesięć lat. Projekt ustawy przewiduje także szczególną procedurę ubiegania się o przyznanie pomocy dla przedsiębiorców znajdujących się w trudnej sytuacji, nabywających aktywa od innego przedsiębiorcy, który pomoc otrzymał przed zbyciem tych aktywów, a także procedurę dla przedsiębiorców należących do grupy kapitałowej.

Pomoc na ratowanie i pomoc na restrukturyzację podlega notyfikacji Komisji Europejskiej, z wyjątkiem pomocy udzielanej przedsiębiorcy znajdującemu się w trudnej sytuacji ekonomicznej, który posiada status mikro-, małego lub średniego przedsiębiorcy lub jeżeli całkowita wielkość udzielonej
i wnioskowanej pomocy, udzielanej w ramach tego samego procesu restrukturyzacji, nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty 10 000 000 euro.

W tym miejscu wyjaśnić należy jak w świetle projektu ustawy definiowany jest przedsiębiorca znajdujący się w trudnej sytuacji ekonomicznej.

Zgodnie z art. 2 pkt. 1 projektu ustawy o pomoc na ratowanie lub restrukturyzację przedsiębiorstwa będzie mógł ubiegać się przedsiębiorca znajdujący się w trudnej sytuacji ekonomicznej, za którego uważa się przedsiębiorcę, jeżeli przedsiębiorca ten:

• podjął działalność gospodarczą w danym sektorze w okresie co najmniej trzech lat przed dniem złożenia wniosku restrukturyzacyjnego w rozumieniu ustawy Prawo restrukturyzacyjne;
• nie prowadzi działalności gospodarczej w sektorach hutnictwa żelaza i stali, górnictwa węgla lub w sektorze finansowym;
• nie prowadzi działalności na rynku, na którym występuje lub może występować długookresowa strukturalna nadprodukcja;
• nie jest przedsiębiorcą należącym do grupy kapitałowej ani nie jest przejmowany przez żadnego przedsiębiorcę należącego do grupy kapitałowej, z wyjątkiem sytuacji gdy wykaże, że jego trudna sytuacja ekonomiczna:

           - ma charakter wewnętrzny i nie jest wynikiem nieuzasadnionego podziału kosztów w ramach grupy kapitałowej,

           -  jest zbyt poważna, aby mogła zostać rozwiązana przez przedsiębiorcę lub przedsiębiorców należących do tej samej grupy kapitałowej.

Przedsiębiorca ubiegający się o pomoc na ratowanie lub restrukturyzację przedsiębiorstwa będzie musiał spełniać przesłanki ustawowe pozwalające na uznanie go za przedsiębiorstwo niewypłacalne w rozumieniu art. 11 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe.

III. Procedura ubiegania się o wsparcie.

Zgodnie z projektem ustawy, wsparcie finansowe udzielane jest ze środków budżetu państwa na pisemny wniosek przedsiębiorcy o udzielenie pomocy. Wniosek kierowany jest do ministra właściwego do spraw gospodarki, bądź do Agencji Rozwoju Przemysłu S.A., jeżeli zostanie ona upoważniona przez udzielania pomocy przewidzianej w projekcie ustawy. W przypadku każdej z form pomocy, projekt ustawy przewiduje szereg warunków dotyczących samego wniosku oraz dokumentacji, która powinna zostać do niego dołączona, co do zasady jednak dane zawarte we wniosku i załącznikach powinny odzwierciedlać m.in. dane rejestrowe przedsiębiorcy, opis prowadzonej działalności, wielkość zatrudnienia oraz opis trudnej sytuacji ekonomicznej. Jak wynika z projektu ustawy, minister właściwy do sprawy gospodarki dokona ocena formalnej i merytorycznej wniosków w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia złożenia wniosku, w szczególnie uzasadnionych przypadkach termin ten zostanie wydłużony do 45 dni. Po rozpoznaniu wniosku, minister w drodze decyzji, rozstrzygnie o uwzględnieniu wniosku w całości lub w części, jeżeli uzasadnia to analiza sytuacji ekonomiczno-finansowej przedsiębiorcy znajdującego się w trudnej sytuacji ekonomicznej, a wysokość wnioskowanej pomocy na ratowanie pozwala na osiągnięcie celu tej pomocy.

IV. Formy wsparcia.

a. Pomoc na ratowanie.

Pomoc na ratowanie może być udzielana przedsiębiorcy znajdującemu się w trudnej sytuacji ekonomicznej, w celu umożliwienia mu prowadzenia działalności gospodarczej przez okres niezbędny do:

1) opracowania planu restrukturyzacji,

2) likwidacji działalności gospodarczej

– oraz przeprowadzenia koniecznych w tym zakresie analiz.

Pomoc na ratowanie jest udzielana w formie oprocentowanej pożyczki. Oprocentowanie wynosi nie mniej niż stopa bazowa powiększona o 4 punkty procentowe. Udzielenie pożyczki uzależnione jest od ustanowienia zabezpieczenia spłaty wnioskowanej kwoty, o wartości nie mniejszej niż  50% kwoty planowanej pomocy publicznej. Wysokość zabezpieczenia jest uzależniona od rodzaju, stopnia płynności oraz sytuacji finansowo ekonomicznej oferującego zabezpieczenie przedsiębiorcy znajdującego się w trudnej sytuacji ekonomicznej i może przybrać formę, w szczególności hipoteki, zastawu lub zastawu rejestrowego, oświadczenia o poddaniu się egzekucji czy weksla in blanco. Wysokość udzielonej pomocy na ratowanie jest ograniczona do kwoty niezbędnej do utrzymania podstawowej działalności operacyjnej przedsiębiorcy w rozumieniu art. 48b ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, w okresie, na który pomoc została udzielona, jednak nie dłuższym niż 6 miesięcy.

b. Tymczasowe wsparcie restrukturyzacyjne.

Zgodnie z projektem ustawy tymczasowe wsparcie restrukturyzacyjne może być udzielane mikro-, małemu lub średniemu przedsiębiorcy znajdującemu się w trudnej sytuacji ekonomicznej, w celu umożliwienia temu przedsiębiorcy prowadzenia działalności gospodarczej przez czas niezbędny do wdrożenia działań restrukturyzacyjnych mających na celu przywrócenie długookresowej zdolności do konkurowania na rynku. Tymczasowe wsparcie restrukturyzacyjne może być także udzielane mikro-, małemu lub średniemu przedsiębiorcy, który nie znajduje się w trudnej sytuacji ekonomicznej, jednak z powodu zaistnienia wyjątkowych i nieprzewidzianych okoliczności wymaga pilnego wsparcia płynności finansowej. Udzielenie pomocy w formie tymczasowego wsparcia restrukturyzacyjnego jest możliwe wówczas, gdy zapobiega trudnościom społecznym lub prowadzi do przezwyciężenia niedoskonałości rynku. Tymczasowe wsparcie restrukturyzacyjne udzielane jest w formie pożyczki, na zasadach podobnych jak w przypadku pomocy na ratowanie, przy czym maksymalny okres udzielenia wsparcia wynosi 18 miesięcy

c. Pomoc na restrukturyzację.

Pomoc na restrukturyzację może być udzielana przedsiębiorcy znajdującemu się w trudnej sytuacji ekonomicznej w celu realizacji planu restrukturyzacji, który umożliwi przywrócenie temu przedsiębiorcy długookresowej zdolności do konkurowania na rynku. Pomoc na restrukturyzację może być udzielana, jeżeli:

(i) zapobiega to trudnościom społecznym lub prowadzi do przezwyciężenia niedoskonałości rynku,

(ii) bez jej udzielenia przedsiębiorca znajdujący się w trudnej sytuacji ekonomicznej zostałby zrestrukturyzowany, sprzedany lub zlikwidowany w taki sposób, że nie zapobiegłoby to trudnościom społecznym lub nie pozwoliłoby na przezwyciężenie niedoskonałości rynku,

(ii) zostanie przedstawiony wiarygodny scenariusz alternatywny, z którego wynika, że bez udzielenia pomocy, nie będzie możliwe zapobieżenie trudnościom społecznym lub przezwyciężenie niedoskonałości rynku.

Pomoc na restrukturyzację jest ograniczona do minimum niezbędnego do przywrócenia przedsiębiorcy znajdującemu się w trudnej sytuacji ekonomicznej długookresowej zdolności do konkurowania na rynku, biorąc pod uwagę w szczególności wielkość i formę udzielanej pomocy na restrukturyzację. Pomoc na restrukturyzację może jedynie stanowić uzupełnienie wkładu własnego przedsiębiorcy znajdującego się w trudnej sytuacji ekonomicznej, będącego wkładem w finansowanie kosztów restrukturyzacji.

Pomoc na restrukturyzację może być udzielana nie tylko w formie pożyczki, jak miało to miejsce w przypadku pomocy na ratowanie i tymczasowego wsparcia restrukturyzacyjnego, ale także w formie objęcia akcji lub udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym czy objęcia obligacji. Pomoc na restrukturyzację może być także udzielona w formie ulgi w wykonaniu administracyjnej kary pieniężnej przez np. odroczenie terminu wykonania administracyjnej kary pieniężnej lub rozłożenie jej na raty czy umorzenie administracyjnej kary pieniężnej w całości lub w części – pod warunkiem przeznaczenia równowartości udzielonej pomocy na realizację planu restrukturyzacji.

O postępach prac nad projektem ustawy będziemy Państwa informować. Zapraszamy do śledzenia strony internetowej naszej kancelarii.