Kancelaria Radców Prawnych Górski&Szetela

Banki zgodnie z obowiązującą obecnie ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 Prawo Bankowe zobowiązane są do przestrzegania rygorystycznych przepisów w zakresie zachowania tajemnicy bankowej. Art. 104 ust. 1 powołanej wyżej ustawy definiuje tajemnicę bankową jako obejmującą „wszystkie informacje dotyczące czynności bankowej, uzyskane w czasie negocjacji, w trakcie zawierania i realizacji umowy, na podstawie której bank tę czynność wykonuje”. Z uwagi na tak szerokie i nieostre określenie danych, w odniesieniu do których bank jest zobligowany stosować przepisy o tajemnicy bankowej powstaje problem z ich jednoznacznym określeniem. Jednakże dokonując wykładni fragmentu omawianego przepisu, mówiącego o wszystkich informacjach dotyczących czynności bankowej należy przez to rozumieć jakiekolwiek dane, które pozostają wobec czynności bankowej w takim związku, że te informacje wspomnianej czynności "dotyczą". Istotnym elementem powyższej definicji jest określenie „czynności bankowej” w tym celu należy wskazać na przepis art. 5 ustawy, który w ust. 1 i 2 określa sensu stricte czym są czynności bankowe.

Art. 5. 1. Czynnościami bankowymi są:

1) przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z nadejściem oznaczonego terminu oraz prowadzenie rachunków tych wkładów,

2) prowadzenie innych rachunków bankowych,

3) udzielanie kredytów,

4) udzielanie i potwierdzanie gwarancji bankowych oraz otwieranie i potwierdzanie akredytyw,

5) emitowanie bankowych papierów wartościowych,

6) przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych,

6a) wydawanie instrumentu pieniądza elektronicznego,

7) wykonywanie innych czynności przewidzianych wyłącznie dla banku w odrębnych ustawach.

2. Czynnościami bankowymi są również następujące czynności, o ile są one wykonywane przez banki:

1) udzielanie pożyczek pieniężnych,

2) operacje czekowe i wekslowe oraz operacje, których przedmiotem są warranty,

3) wydawanie kart płatniczych oraz wykonywanie operacji przy ich użyciu,

4) terminowe operacje finansowe,

5) nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych,

6) przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych oraz udostępnianie skrytek sejfowych,

7) prowadzenie skupu i sprzedaży wartości dewizowych,

8) udzielanie i potwierdzanie poręczeń,

9) wykonywanie czynności zleconych, związanych z emisją papierów wartościowych,

10) pośrednictwo w dokonywaniu przekazów pieniężnych oraz rozliczeń w obrocie dewizowym.

Z uwagi na tak szerokie określenie tajemnicy bankowej należy uznać, że pojęcie to obejmuje wszelkie informacje uzyskane przez bank, pracownika banku lub osobę, za której pośrednictwem bank wykonuje czynności bankowe od chwili rozpoczęcia negocjacji, które należy rozumieć jako każdy przypadek szeroko pojętych rozmów intencyjnych. W związku
z powyższym należy uznać, iż każde działanie klienta lub nawet potencjalnego klienta zmierzające do chociażby tylko uzyskania informacji o ofercie banku należy uznać za informacje objęte tajemnicą bankową (takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w Uchwale SN z dnia 23 maja 2006 r. I KZP 4/06).

W kwestii czasowego zakresu związania banku tajemnicą bankową przepisy powyższej ustawy są również nieprecyzyjne. Z treści powołanego wyżej przepisu art. 104 ust. 1 ustawy Prawo Bankowe można wyinterpretować, że chwilą, od której bank jest związany tajemnicą bankową jest moment rozpoczęcia negocjacji (o którym wyżej).
Z uwagi na brak jakichkolwiek zapisów w zakresie okresu związania banku tajemnicą bankową brak jest jednoznacznej odpowiedzi na pytanie przez jaki okres bank powinien przechowywać dane objęte tajemnicą bankową. Najpowszechniej przyjęte w doktrynie stanowisko mówi o obowiązku zachowania tajemnicy bankowej przez cały okres przechowywania przez bank danych objętych tajemnicą bankową. Z uwagi na obowiązujące bank zgodnie z § 32 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 sierpnia 2008 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości banków przepisy art. 74 ust 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości w zakresie terminów przechowywania dokumentów, bank jest zobowiązany do przechowywania poszczególnych dokumentów zgodnie ze wskazaniami zawartymi w tym przepisie.

Art. 74. 1. Zatwierdzone roczne sprawozdania finansowe podlegają trwałemu przechowywaniu.

2. Pozostałe zbiory przechowuje się co najmniej przez okres:

1) księgi rachunkowe - 5 lat;

2) karty wynagrodzeń pracowników bądź ich odpowiedniki - przez okres wymaganego dostępu do tych informacji, wynikający z przepisów emerytalnych, rentowych oraz podatkowych, nie krócej jednak niż 5 lat;

3) dowody księgowe dotyczące wpływów ze sprzedaży detalicznej - do dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego za dany rok obrotowy, nie krócej jednak niż do dnia rozliczenia osób, którym powierzono składniki aktywów objęte sprzedażą detaliczną;

4) (99) dowody księgowe dotyczące środków trwałych w budowie, pożyczek, kredytów oraz umów handlowych, roszczeń dochodzonych w postępowaniu cywilnym lub objętych postępowaniem karnym albo podatkowym - przez 5 lat od początku roku następującego po roku obrotowym, w którym operacje, transakcje i postępowanie zostały ostatecznie zakończone, spłacone, rozliczone lub przedawnione;

5) dokumentację przyjętego sposobu prowadzenia rachunkowości - przez okres nie krótszy od 5 lat od upływu jej ważności;

6) dokumenty dotyczące rękojmi i reklamacji - 1 rok po terminie upływu rękojmi lub rozliczeniu reklamacji;

7) dokumenty inwentaryzacyjne - 5 lat;

8) pozostałe dowody księgowe i dokumenty - 5 lat.

Okresy przechowywania ustalone w art. 74 ust. 2 oblicza się od początku roku następującego po roku obrotowym, którego dane zbiory dotyczą.

Tym samym bank jest zobowiązany do zachowania tajemnicy bankowej przez okresy przechowywania danych objętych tajemnicą bankową określone w powołanym wyżej przepisie.

Marcin Szetela, radca prawny

Autor jest wspólnikiem w Kancelarii Radców Prawnych G.Górski, M.Szetela s.c.