06/04/2020
Wynagrodzenie za czas przestoju oraz wynagrodzenie chorobowe podczas epidemii.
Wynagrodzenie na czas przestoju.
Zgodnie z art. 81 § 1 Kodeksu pracy, pracownikowi za czas niewykonywania pracy (jeżeli był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy) przysługuje wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania – 60% wynagrodzenia. W każdym przypadku wynagrodzenie to nie może być jednak niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów.
Powyższe oznacza generalnie, że :
- pracownikom, którzy w umowie mają określoną stawkę godzinową lub wysokość stałego wynagrodzenia, należy się zasadnicze wynagrodzenie w normalnej wysokości,
- pracownicy zatrudnieni na tzw. „akord” oraz Ci, którzy otrzymują wynagrodzenie prowizyjne, powinni otrzymywać wynagrodzenie w wysokości 60%.
W obu przypadkach wynagrodzenie to nie może być niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Warto zwrócić jednak uwagę na ujęte w w/w przepisie sformułowanie „przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy”, co oznacza, że:
- pracodawca nie ma obowiązku wypłacenia pracownikowi wynagrodzenia postojowego, jeśli przyczyna, dla której pracownik nie może wykonywać pracy nie leży po stronie pracodawcy – w tym przypadku można powołać się na sytuację, która wystąpiła w związku z epidemią koronawirusa (np. zamknięcie danego zakładu pracy w drodze aktu władzy państwowej, np. sklepu w galerii handlowej),
- należy mieć jednak na uwadze, że na w/w okoliczność nie może powołać się każdy pracodawca, który stał się niewypłacalny w związku ze stanem epidemii, spowodowanym przez niego kryzysem gospodarczym i ograniczeniami w prowadzeniu działalności gospodarczej nałożonymi przez Państwo (np. restauracja, która mogłaby świadczyć dostawę posiłków na dowóz, ale ze względu na małe zainteresowanie stało się to nieopłacalne, co spowodowało, że pracodawca zdecydował się zamknąć zakład pracy) – to wskazuje na to, że każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie.
Wynagrodzenie chorobowe.
Wynagrodzenie chorobowe przysługuje w następujących sytuacjach:
1) Pracownik zachorował, co oznacza jego niezdolność do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego – przysługuje mu wynagrodzenie chorobowe, a następnie zasiłek chorobowy.
2) Pracownik został poddany kwarantannie lub izolacji na mocy decyzji państwowego powiatowego inspektora sanitarnego lub państwowego granicznego inspektora sanitarnego. Osobom, które spędzą okres kwarantanny lub choroby w domu, przysługuje zasiłek w wysokości 80% podstawy. Pobyt w szpitalu oznacza niższe świadczenie (70% podstawy), z pewnymi wyjątkami tj. :
- pracownik powyżej 50 roku życia otrzyma 80% zasiłek za okres, w którym pracownicy młodsi (poniżej 50 lat) otrzymaliby jeszcze wynagrodzenie chorobowe od pracodawcy (za pobyt w placówce przypadający od 15 do 33 dnia choroby w roku kalendarzowym),
- kobieta w ciąży otrzyma pełny zasiłek w wysokości 100% podstawy,
- ubezpieczony, którego absencja będzie przypadać na czas niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową – otrzyma 100% świadczenie.
Podkreślenia wymaga fakt, iż w sytuacji, gdy pracownik podda się izolacji dobrowolnie, lub w czasie tej izolacji pracuje, nie może otrzymać świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Świadczenie za okres kwarantanny przysługuje wtedy, gdy:
- pracownik został objęty decyzją inspektora sanitarnego o poddaniu się kwarantannie lub izolacji,
- zakażenie zostało wykryte i pracownik uzyska zwolnienie lekarskie.
3) W przypadku, o którym mowa w art. 35 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (lekarz przyjmujący do szpitala, miejsca izolacji lub odbywania kwarantanny sam decyduje – bez decyzji inspektora sanitarnego – żeby osobę poddać hospitalizacji lub kwarantannie i badaniom).
Za czas kwarantanny na podstawie decyzji oraz za czas choroby spowodowanej wirusem ubezpieczony ma prawo do świadczeń na zasadach ogólnych.
Przedsiębiorcom i zleceniobiorcom zasiłek taki przysługuje od pierwszego dnia, jeżeli wcześniej podlegali ubezpieczeniu chorobowemu nieprzerwanie przez co najmniej 90 dni (tzw. okres wyczekiwania).
Wynagrodzenie z zasiłkiem można pobierać nie dłużej niż przez 182 dni, a do tego okresu zalicza się zarówno świadczenie wypłacane za okres kwarantanny, jak i późniejszego zwolnienia lekarskiego. Dłuższy okres zasiłkowy – 270 dni – przysługuje tylko w sytuacji, gdy izolacja czy absencja zdrowotna przypada w okresie ciąży lub dotknęła osobę chorą na gruźlicę.