Kancelaria Radców Prawnych Górski&Szetela

Ustawa prawo zamówień publicznych (pzp) przewiduje zamknięty katalog podstaw unieważnienia postępowania, a zamawiający nie może powoływać się na inne przyczyny, niż te wskazane przez ustawodawcę. Nie może też unieważnić postępowania bez podawania przyczyny.

I. Przyczyny unieważnienia postępowania.

Ustawodawca dzieli przesłanki unieważnienia postępowania na obligatoryjne i fakultatywne.

Zgodnie z art.  255 pzp zamawiający unieważnia postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego (obligatoryjnie), jeżeli:

1. nie złożono żadnego wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo żadnej oferty,
2. wszystkie złożone wnioski o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo oferty podlegały odrzuceniu,
3. cena lub koszt najkorzystniejszej oferty lub oferta z najniższą ceną przewyższa kwotę, którą zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia,
4. dwie (lub więcej) najkorzystniejsze oferty miały taką samą cenę lub koszt, a po wezwaniu przez zamawiającego, wykonawcy złożyli oferty dodatkowe o takiej samej cenie lub koszcie,
5. wystąpiła istotna zmiana okoliczności powodująca, że prowadzenie postępowania lub wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym, czego nie można było wcześniej przewidzieć,
6. postępowanie obarczone jest niemożliwą do usunięcia wadą uniemożliwiającą zawarcie niepodlegającej unieważnieniu umowy w sprawie zamówienia publicznego,

7. wykonawca nie wniósł wymaganego zabezpieczenia należytego wykonania umowy lub uchylił się od zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego, z uwzględnieniem art. 263 pzp (stanowiącym, że: jeśli wykonawca, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza, uchyla się od zawarcia umowy  lub nie wnosi wymaganego zabezpieczenia, zamawiający może unieważnić postępowanie lub dokonać ponownego badania pozostałych ofert i wybrać najlepszą z nich),

8.  w trybie zamówienia z wolnej ręki negocjacje nie doprowadziły do zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego.

Natomiast zgodnie z art. 256-258 pzp zamawiający może unieważnić postępowanie (fakultatywnie), jeżeli:

1. przed upływem terminu do składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo przed upływem terminu składania ofert wystąpiły okoliczności powodujące, że dalsze prowadzenie postępowania jest nieuzasadnione,
2.  środki publiczne, które zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie całości lub części zamówienia, nie zostały mu przyznane, a możliwość unieważnienia postępowania na tej podstawie została przewidziana w ogłoszeniu o zamówieniu lub zaproszeniu do negocjacji,
3. nie osiągnięto określonej w dokumentach zamówienia minimalnej liczby wykonawców, którzy złożyli niepodlegające odrzuceniu wnioski o dopuszczenie do udziału w postępowaniu.

Zamawiający jest zobowiązany zawiadomić o unieważnieniu postępowania wszystkich wykonawców, którzy złożyli oferty, uzasadniając jednocześnie podstawy prawne i faktyczne takiego rozstrzygnięcia.

Unieważnienie postępowania nie będzie natomiast możliwe po podpisaniu umowy z wykonawcą. Umowa będzie natomiast podlegała unieważnieniu na innych zasadach.

II.Środki ochrony wykonawcy przed unieważnieniem postępowania.

Niektóre z przesłanek unieważnienia postępowanie, takie jak choćby brak ofert definitywnie kończą zamówienie i nie skutkują dalszymi konsekwencjami.

Są jednak sytuację, gdy wykonawca złoży najkorzystniejszą ofertę i liczy na zawarcie umowy, a zamawiający unieważnia postępowanie.

W takim wypadku podstawowym środkiem ochrony wykonawcy jest możliwość złożenia odwołania do KIO.

Termin na wniesienie odwołania wynosi zgodnie z art. 515 pzp od 5 do 15 dni w zależności od wartości zamówienia oraz sposobu przekazania informacji o unieważnieniu postępowania. Odwołanie musi opierać się na okolicznościach prawnych i faktycznych, które uzasadniają jego wniesienie, a także zostać poparte dowodami.

Natomiast oprócz odwołania, w przypadku unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia z przyczyn leżących po stronie zamawiającego, wykonawcom, którzy złożyli oferty niepodlegające odrzuceniu, przysługuje roszczenie o zwrot uzasadnionych kosztów uczestnictwa w tym postępowaniu, w szczególności kosztów przygotowania oferty.

III. Co w przypadku gdy wykonawca traci możliwość realizacji zamówienia?

Niejednokrotnie występują też przypadki, gdy na skutek nieprzewidzianych okoliczności wykonawca traci możliwość realizacji umowy z zamawiającym. Uchylanie się od podpisania umowy lub jej nienależyte wykonanie wiąże się z negatywnymi konsekwencjami, jak chociażby utrata wadium, bądź zapłata kar umownych.

Czy zatem istnieje możliwość wybrnięcia z takiej sytuacji bez ponoszenia strat? Z pomocą przychodzi art. 455 pzp, który zezwala na zmianę umowy z zamawiającym. Renegocjacja umowy na przykład w zakresie ceny, terminu realizacji lub sposobu wykonania jej przedmiotu może przywrócić wykonawcy możliwość wywiązania się ze zobowiązania i uchronić go od negatywnych konsekwencji.

W przypadku pytań dotyczących tego lub innych zagadnień zapraszamy Państwa do kontaktu z Kancelarią pod adresem e-mail: kancelaria@apogado.pl